هر شاخه از موی سر انسان دارای یک سیکل رشدی می باشد که به طور ژنتیکی برای آن طراحی شده و این سیکل شامل رشد، پیری و ریزش است به طور متوسط روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ مو می ریزد که البته در افراد مختلف متفاوت است همچنان که یک مو میریزد موی جدید جای آن را می گیرد.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، مشکل زمانی آغاز می شود که موهای ریزش یافته بیشتر و سریع تر از موهای رویش یافته جدید باشد و یا رشد موهای جدید ضعیف شود در این حالت بعد از مدتی از تعداد کل موها کاسته شده و فرد متوجه کاهش حجم موهایش می شود .
این علت اصلی ریزش مو می باشد عوامل مختلفی می توانند روی سیکل رشد مو اثر کنند و باعث ریزش موقت و یا دائمی شوند شامل :
تلوژن افلوویوم یا ریزش با تاخیر ناشی از استرس
استرس می تواند عامل مهمی ریزش مو محسوب شود. به طور طبیعی ۱۰-۵% از موهای سر در مرحله استراحت به سر می برند یک استرس شدید باعث می شد درصد زیایدی از موها در یک زمان وارد مرحله تلوژن شوند و رشدشان متوقف می شود چند ماه بعد از استرس وارد شده موهای در حال استراحت دچار ریزش شده و این ریزش به حدی شدید می باشد که باعث نگرانی فرد می شد
این استرس می تواند شامل :
یک ضربه روحی ناگهانی ( مرگ یکی از نزدیکان، از سدت دادن شغل، جدایی ) یا بیماری ( تب شدید، عفونت ، آنفلوآنزاو …) یا خستگی شدید ناشی از کار زیاد، داشتن جراحی.
چون این حادثه چند ماه قبل اتفاق افتاده فرد ریزش موی خود را به آن نسبت نمی دهد این یک شرایط موقتی میباشد و طی چند ماه موهای جدید با سیکل طبیعی شروع به رشد می کنند و در سیکل آینده درصد زیادی از موها وارد مرحله استراحت نمی شوند.
آناژن افلوویوم یا ریزش ناگهانی
آناژن افلوویوم شرایطی است که درصد زیادی از موهای در حال رشد به طور ناگهانی ریزش پیدا می کنند. شیمی درمانی و رادیوتراپی در درمان سرطان عامل پرقدرتی است که باعث توقف فاز رشد و ریزش مو میشود.
شیمی درمانی و رادیوتراپی روس سلولهایی از بدن که به سرعت تقسیم میشوند. مثل سلولهای سرطانی اثر کرده و باعث از بین رفتن آنها می شود متاسفانه چون سلولهای ناحیه فولیکول مو سرعت تقسیم بالایی دارند این داروها روی آنها هم اثر کرده و باعث از بین رفتن فولیکولها می شود البته این حالت هم موقت بوده و چند ماه بعد از توقف شیمی درمانی موها شروع به رشد می کنند.
تغذیه نامناسب
بعد از مدتی تغذیه نامناسب بدن با کمبود ویتامین ، پروتئین و آهن مواجه شده و هر کدام از این کمبودها میتوانند باعث ریزش شدید مو شوند البته اثر آنها می توانند موقت باشند و در صورتی که کمبودها اصلاح شوند ریزش مو طبیعی میشود.
فاکتورهای شیمیایی
مواد شیمیایی که در رنگ کردن موها ، فرکردن، صاف کردن و دکلره استفاده می شوند میتوانند باعث خشک شدن و خورد شدن موها شده وریزش موقت ایجاد کنند در مواردی این ریزش موها دائم شده و موهای ریخته شده دوباره رشد نمی کنند.
عدم تعادل هورمونها
به هم خوردن شرایط درونی و هورمونی بدن باعث ریزش موی شدید می شود این موارد شامل : دیابت کنترل نشده ، بیماری تیروئید ، کلیه ، کبد ، لوپوس ، سندرم تخمدان پلی کیستیک
در این شرایط تا درمان کامل بیماری اصلی ریزش مو ادامه خواهد داشت. بنابراین یافتن علت اصلی ریزش مو مهمترین قدم در درمان آن میباشد.
طاسی آندروژنتیک
معمولترین علت ریزش مو در آقایان معالم پرقدرت آندروژنتیک می باشد. همانگونه که از نام آن مشخث می باشد دو فاکتور مهم هورمون آندروژن و ژنتیک نقش اصلی را در این ریزش مو دارند در خانمها هم این نوع ریزش مو ایجاد میشود ولی معمولا باعث نازک شدن مو و ریزش منتشر در سر میشود . در اقایان بعد از بلوغ به دنبال افزایش سطح هورمونهای آندروژنی نازک شدن موها و عقب رفتن موهای ناحیه پیشانی شروع می شود.
تستوسترون چه نقشی در ایجاد طاسی مردانه دارد؟
هیچ شکی وجود ندارد که هورمون تستوسترون نقش مهمی در رشد ، نحوه پراکندگی موهای بدن دارد. در زمان بلوغ رشد موهای ثانویه در نواحی زیر بغل و شرمگاهی و همچنین رشد مو در صورت آقایان و خوهای کوتاه و نازکتر در بدنشان به دلیل افزایش هورمون مردانه تستوسترون می باشد.
در سلولهای خاصی از بدن هورمون تستسترون به هورمون قوی تر دی هیدروتستسترون تبدیل میشود البته این کار توسط آنزیم ۵- آلفا ردوکتاز انجام می شود درمال پاپیلای فولیکول مو گیرنده های زیادی برای این هورمون دی هیدروتستسترون داشته و این هورمون اثر مخرب برای فولیکولهای سر دارد و باعث ضعیف شدن آنها شده و موهای درآمده نازک تر به نظر میرسند تا اینکه دیگر مویی از آن فولیکول رشد نمی کند.
کوچک سازی یا مینیاتوری شدن
دی هیدروتسترون از طریق کوتاه کردن سیکل رشد مو باعت میشود موی ضخیم در فولیکولهای حساس موی سر به موی کرکی و نازک تبدیل شود این کار باعث میشود یک فولیکول قبل از رسیدن به مرحله آخر رشد به طور زودرس وارد فاز استرحت شده و رشد بیشتر آن متوقف میشود . تصویر زیر سک فولیکول مویی که از نظر ژنتیکی حساس به آندروژن می باشد را نشان میدهد از فاز آناژن به تلوژن رسیده و سپس وارد مرحله آناژن جدید شده در حالی که کوچکتر و نازک تر و. کمرنگ تر از قبل به نظر می رسد درصورتی که این سیکل رشد معیوب چند بار تکرار شود یک موی ضخیم به موی کرکی تبدیل شده و سرانجام دیگر موی قابل رویتی از این فولیکول رشد نخواهدکرد فولیکول مو مرده و طاسی کامل می شود این پدیده کوچک سازی یا مینیاتوری شدن مو نامیده میشود.
ژنها چه نقشی در ریزش مو دارند ؟
براساس برخی از مطالعات ژن طاسی روی کروموزوم اتوزومال قرار گرفته و روی کروموزوم جنسی نیست. جایگاه دقیقی که روی کدام یک از کروموزومهای اتوزومال شماره ۱ تا ۲۲ می باشد مشخص نشده . این ژن در مردان به صورت اتوزومال غالب و در زنان اتوزومال مغلوب ظاهر میشود در مرحله تشکیل جنین ژن طاسی باعث می شود یک سری از قولیکولهای مو نسبت به دی هیدروتستوسترون حساس شوند و بعد از بلوغ به دنبال افزایش سطح هورمونهای آندروژنی این فولیکولهای حساس وارد مرحله کوچک سازی شده و از بین میروند.
منبع:http://moayyeri.ir
